Kościół Ewangelicko-Augsburski zrodził się z teologicznej myśli dr Marcina Lutra i jego najbliższego współpracownika dr Filipa Melanchtona. Powstał on w wyniku XVI-to wiecznego ruchu reformacyjnego w Kościele Katolickim. Upublicznienie w roku 1517 w Wittemberdze 95 tez teologicznych Marcina Lutra zapoczątkowało ruch reformatorski, doprowadzający w efekcie do wyodrębnienie się kościoła z własna myślą teologiczną, dogmatyką i nauką o sakramentach. Dokumentem zawierającym zasady wyznania ewangelicko augsburskiego inaczej luterańskiego jest Konfesja Augsburska Filipa Melanchtona z 1530r. Wraz z innymi Księgami Symbolicznymi, stanowiącymi obowiązującą wykładnię teologii luterańskiej: Małym i Dużym Katechizmem Marcina Lutra z 1529r, Obroną Konfesji Augsburskiej Filipa Melanchtona z 1530r, Artykułami Szmalkaldzkimi Lutra z 1537r, Traktatem o prymacie i władzy papieża Lutra z 1537r. i Formułą Zgody z 1577 r. stanowią kompletny zbiór zasad Kościoła i są podstawowym, oficjalnym dokumentem kościelnym, obowiązującym we wszystkich kościołach luterańskich na całym świecie. Kościoły luterańskie nie stanowią od strony organizacyjnej jednego podmiotu. Zorganizowane są na zasadzie federacji. Każdy z kościołów narodowych rządzi się swoim prawem kościelnym i posiada niezależne władze, jak również reprezentację w zgromadzeniu federacyjnym.
Nazwa wyznania „Ewangelicko-Augsburskiego „wywodzi się od podstawowej Księgi Symbolicznej- Confesjo-Augustana, jak też wiązana jest z pokojem Augsburskim 1555 kończącym w Niemczech okres wojen religijnych, którego dewiza stanowiła „cuius regio – eius religio”, pozostawiając wybór wyznania władcom poszczególnych landów.
Fundamentem zasad religijnych jest 5 doktryn:
– Tylko pismo /Sola scriptura/– Biblia jako jedyna podstawa wiary. W kościele luterańskim nie ma innego żródła jak Pismo Święte. W odróżnieniu od Kościoła Katolickiego tradycja kościelna nie jest tu uznawana jako źródło objawienia.
– Tylko Słowo /Solum Verbum/ – Poznanie Boga jest możliwe jedynie przez Ducha Świętego obecnego w Bożym Słowie i Sakramentach. Słowo ma moc zbawczą, wskazuje na Chrystusa, iż jest on Zbawicielem.
– Tylko Chrystus /Solus Christus/ – Jedynym pośrednikiem pomiędzy Bogiem a człowiekiem jest Chrystus, Syn Boży, który przybrał postać ludzką, by wybawić nas od grzechów. W Nim Bóg objawił się w sposób ostateczny. Jest On obrazem niewidzialnego Boga. Kto na Niego patrzy, widzi Ojca.
– Tylko łaska /Sola gratia/ – Usprawiedliwieni jesteśmy jedynie dziełem Boga. Jest to dar Boży z łaski, za męczeńską śmierć na Krzyżu Syna Bożego Jezusa Chrystusa. Tą łaską zbawieni jesteśmy przez wiarę, nie przez nasze uczynki.
– Tylko wiara /Sola fide/– Wiara jako dar Boga wiedzie człowieka do usprawiedliwienia. Działa ona wśród ludzi poprzez miłość, doprowadzająca do pojednania z Bogiem. Sprawcą jest Duch Święty, który budzi w pojednanych nowe życie.
W Kościele Ewangelicko-Augsburskim obowiązują dwa sakramenty, mające swoje podstawy teologiczne w Biblii. Jest to chrzest i Komunia Święta. Chrzest jest początkiem życia człowieka w przymierzu z Bogiem. Widocznym znakiem chrztu jest woda, natomiast istotą jest Słowo Boże. Sakrament ten udzielany jest podczas nabożeństwa z reguły małym dzieciom. Przy udzieleniu Chrztu rodzice i rodzice chrześni składają deklarację wychowania dziecka w wierze. Do Komunii- Sakramentu Ołtarza przystępują osoby po konfirmacji, która odbywa się około 14-15 roku życia a jest świadomym potwierdzeniem przynależności do kościoła ewangelickiego. Sakrament ten mają prawo przyjmować wszyscy dorośli chrześcijanie, bez względu na przynależność wyznaniową. Jest to prawdziwa krew i ciało Chrystusa spożywana pod dwoma postaciami – chleba i wina. Wieczerze Pańską poprzedza spowiedż powszechna poparta modlitwą spowiednią odmawianą wspólnie podczas nabożeństwa.
Opracowała Jolanta Szafrańska
