– Diakonia – w szerokim znaczeniu – nieodpłatna posługa na rzecz będących w potrzebie. W kościołach ewangelickich- działalność socjalna, pomoc bliźnim. Przybiera ona różne formy np.; opieka nad chorymi w domu, wykonywanie podstawowych zabiegów medycznych, pomoc psychologiczna, niekiedy pomoc rzeczowa – zaopatrzenie w niezbędny sprzęt rehabilitacyjny, ubranie, środki czystości.
– Ekumenia – ruch w obrębie kościołów chrześcijańskich dążący do jedności pomiędzy wyznaniowej, propagujący szacunek do innych religii. Celem ruchu jest odkrycie w różnorodności jedności opartej na wierze w Chrystusa i miłości. Preferuje on wspólną modlitwę i dialog międzywyznaniowy. Od 1946 r. działa Polska Rada Ekumeniczna, której zaczątki powstały już w roku 1940. Ma ona na celu koordynowanie działań przybliżających do siebie kościoły chrześcijańskie
– Ewangelicy – członkowie kościołów wywodzących się z reformacji XVI-to wiecznej. Należą do nich luteranie, kalwiniści i metodyści. Z mocy Konkordii leunberskiej / 1973r./ łączy ich wspólnota ołtarza i ambony, co oznacza w praktyce możliwość uczestniczenia we wspólnych nabożeństwach – słuchanie Słowa Bożego głoszonego z ambony i przystępowanie do Komunii Świętej w kościołach sygnatariuszach tego dokumentu. Konkordia jest podstawą prawną Wspólnoty Kościołów Ewangelickich w Europie, powstałej w 1997r. Uczestniczy w niej 105 kościołów.
– Gmina – zgromadzenie religijne wiernych jako jednostka terytorialno-administracyjna najniższego stopnia /odpowiednik parafii/. Pojęcie wychodzi poza religie chrześcijańskie np. gmina żydowska
– Konfirmacja – w kościołach ewangelickich akt potwierdzający przynależność do kościoła, potwierdzający chrzest. Do konfirmacji młodzież przystępuje w wieku 14 – 15 lat, świadomie potwierdzając swoją przynależność wyznaniową. Jest to jak gdyby odpowiednik Pierwszej Komunii i bierzmowania w Kościele Katolickim. Od momentu konfirmacji młody człowiek może już uczestniczyć w sakramencie ołtarza. Konfirmacja nie ma charakteru sakramentu a jest czynnością kościelna tzw. sakramentaliom.
– Konwersja – zmiana wyznania. Osoba zmieniająca przynależność do kościoła to konwertyta
-kościół luterański – oficjalna nazwa w Polsce to Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczpospolitej Polskiej. Najliczniejszy w Polsce kościół wywodzący się z XVI-to wiecznej reformacji niemieckiej. Zasady wyznaniowe oparte na myśli teologicznej dr Marcina Lutra. Jest członkiem Światowej Rady Kościołów, Światowej Federacji Luterańskiej, Konferencji Kościołów Europejskich, Polskiej Rady Ekumenicznej. Godłem kościoła jest róża Lutra. Do kościoła należy około 70.000 wiernych.
– Kościół reformowany – wywodzi się z XVI-to wiecznej reformacji szwajcarskiej /Calvin, Zwingli/. Kościół należy do Polskiej Rady Ekumenicznej. Zasady wyznania zawarte są w Katechiżmie Heidelberskim z 1563r oraz w Konfesji Sandomierskiej z 1570r. Kościół posiada około 3.500 wiernych.
– Superintendent – w kościołach ewangelickich urząd kościelny sprawowany przez duchownego posiadającego władzę nad proboszczami poszczególnych parafii w obrębie superintendentury – jednostki terytorialnej, odpowiednika diecezji. Dawniej – odpowiednik biskupa diecezjalnego. Sprawował on także nadzór nad szkolnictwem kościelnym i nauką religii na danym terenie. Do jego zadań należała również opieka nad kościelnymi instytucjami charytatywnymi.
– Usprawiedliwienie – /odpuszczenie grzechów/ według nauki kościołów ewangelickich jest jedynie dziełem Boga, bez współdziałania człowieka. Dokonało się ono na Krzyżu i poprzez zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Jest to akt jednorazowy, niepowtarzalny, mający znaczenie wieczne.
– Zborownicy – członkowie zboru, wspólnoty wiernych. W czasach obecnych – członkowie parafii.
– Zbór – w kościołach ewangelickich lokalna wspólnota wiernych. W języku staropolskim miejsce odbywania się modlitw i nabożeństw ewangelickich. Obecnie używanie tego słowa w drugim znaczeniu nie jest poprawne. Budynek służący celom liturgicznym to kościół lub kaplica. Niepoprawność ta wynika z jednoznacznej interpretacji teologicznej słowa. W znaczeniu biblijnym jest to wspólnota braci w wierze /Listy Św. Pawła/.
Opracowała Jolanta Szafrańska
